De rijkdom van de Noordelijke Nederlanden in de zeventiende eeuw triggerde een enorme bloei van de schilderkunst. Talloze schilders schiepen weergaloze meesterwerken die nu pronkstukken zijn van musea overal ter wereld, en de Hermitage St.-Petersburg in het bijzonder. Historiestukken, landschappen, portretten, stillevens, taferelen uit het dagelijks leven, zeegezichten en kerkinterieurs werden vastgelegd in de ateliers, met een haast onvoorstelbare verbeeldingskracht.

Er waren grootheden die vele genres beheersten, zoals Rembrandt, maar veel schilders richtten zich op één schildergenre. Kenmerkend voor de zeventiende-eeuwse Hollandse schilderkunst is dan ook de vergaande specialisatie van de kunstenaars. Een greep uit de genres die zijn vertegenwoordigd: Bijbelse voorstellingen van Lastman en Wtewael, portretten door onder anderen Rembrandt, Hals en Flinck, stillevens van Bol, Heda en Kalf, genrestukken van Dou, Steen en Ter Borch, landschappen van Ruisdael en Van Goyen, stadsgezichten van Berckheyde en Van der Heyden. 

De Hollandse schilderkunst laat een niet aflatende creativiteit en een inspiratie zien die uniek en kenmerkend zijn voor deze tijd. In de Hollandse ateliers dienden zich voortdurend nieuwe talenten aan met een eigen stijl. En de productie was enorm. Buitenlandse bezoekers aan de Noordelijke Nederlanden verbaasden zich keer op keer over de hoeveelheid schilderijen in de huizen, zelfs die van niet puissant rijke burgers. Wie bijna niets te besteden had, kon altijd nog voor een of twee stuivers een prentje kopen; de meer vermogenden hingen hun hele huis vol met schilderijen, zelfs de keuken. In deze tijd werden naar schatting enkele miljoenen schilderijen gemaakt, die in de achttiende eeuw in de internationale kunsthandel nog gewilder werden, zeker bij de allerrijksten.